СЕССИЯҒА аз қалғанда не істеу керек? ЭКСПРЕСС ДАЙЫНДЫҚТЫҢ 5 тәсілі

көрнекілік: iStock сайтынан

Сессия жақындағанда барлық студент бірдей күйге түседі: "Оқуға әлі отырмадым, қай пәннен не сұрайтынын да білмеймін!" деген ойлар мазалай бастайды. Дұрыс ұйымдассаң, қысқа уақытта көп нәрсеге қол жеткізуге болады. Мынандай 5 әдіс сені сессия кезінде күйзелуден құтқарып, емтиханнан сүрінбей өтуге көмектеседі.

Дайындықты дұрыс жоспар құрудан баста!

Бірінші кезекте – миыңдағы ойлар мен уақытты реттеу керек. Әуелі күнтізбені ашып, неше күн қалғанын нақтылап ал. Егер 7 күн қалса – сол 7 күнге нақты кесте құрастыру керек. Мысалы, таңертең теория оқуға, түсте практика немесе билет жаттауға, кешке қайталауға бөлсең, басыңда бәрі реттеледі. Күніне қанша пәнге, қанша билетке уақыт бөлетініңді алдын ала жазып қой.

«Помодоро» әдісін қолданып көр: 25 минут оқу, 5 минут үзіліс. Осылайша 3–4 цикл жасасаң, күніне 2-3 сағаттың ішінде 6–7 билет меңгеруге болады. Әр кеш сайын «не істедім, не үлгермедім?» деп 10 минут рефлексия жасап тұрсаң – прогресіңді бақылау оңай болады. Бұл – тек уақыт емес, өзіңе деген жауапкершілікті де реттеудің амалы.

Маңыздысын ғана оқы — бәрін қамтыма

Сессияда ең үлкен қателік – барлық тақырыпты басынан аяғына дейін оқуға тырысу. Бірақ шындық мынау: оқытушы 50 билет болса да, соның ішінде 15-20-на ғана нақтырақ тоқталады. Сондықтан, өткен жылғы сұрақтарды қарап, жиі түсетін тақырыптарды анықтап ал.

Сол тақырыптарды іріктеп, қысқаша конспект жаз. Әр тақырыпқа 1 беттен аспайтын негізгі ойлар, даталар, терминдер, формулалар жазып қой. Қажет болса, әр пәннен «мини шпаргалка» жасап ал. Оны көшірмесең де, дайындау барысында ақпарат санада жақсы қалып қалады.

Егер түсінбеген жерің болса – оны ұзақ уақытқа қалдырма. Досыңнан сұра, Google-дан ізде, болмаса ChatGPT-ден сұрап көр. Түсінбей жүрген нәрсені 5 минуттың ішінде оңай ұғынып алуға болады – тек дер кезінде әрекет ету керек.

Қайталап тыңдау ең тиімді, әрі ең оңай әдіс!

Көзбен оқудан шаршасаң – құлақпен қабылдау әдісін қос. Мәтінді дауыстап оқып, диктофонға жазып ал. Сосын жаттығу кезінде, автобус ішінде, үй жинап жүріп, тіпті ұйықтар алдында тыңда. Осылайша, санаңа қосымша ақпарат жүктеліп отырады.

YouTube-тағы қысқа дәрістер де жақсы көмек болады. Әсіресе гуманитарлық пәндерден қысқаша түсіндірме видеолар жетерлік. 1,5x жылдамдықпен тыңдасаң, көп нәрсені аз уақыт ішінде қамтып үлгересің. Ал көрнекілік жақсы сіңетіндер үшін интеллект-карта жасау – таптырмас құрал. Ақ қағазға сызбамен жазып, әр бөлігіне сурет, белгі, түстер қосып көрсетсең – бір қарағанда еске түсіру оңай болады.

Жалғыз оқыма, тез зерігесің!

Жеке оқу кейде зеріктіреді, ал топпен дайындалу – мотивация береді. Жақын досыңмен, топтастарыңмен бірігіп оқысаң, материалды тезірек меңгеруге болады. Әркім өзіне бір-екі тақырыпты алып, бір-біріне түсіндіріп шықса, барлық пәнді 2-3 күнде қамтып үлгеруге болады. Бұл – уақытты үнемдеудің ең тиімді жолы.

Quiz форматында жарысып, тақырып бойынша сұрақ қою арқылы есте сақтауды жеңілдетуге болады. Kahoot, Quizizz секілді тегін платформалар бар – тек тіркеліп, сұрақтар жазсаң болды. Сонымен қатар, күн сайынғы 30 минуттық Zoom-сессия, тіпті мессенджердегі дауыс арқылы талқылау да пайдалы. Бірге оқыған кезде бір-біріңе қолдау көрсетіп, ішкі сенімді де арттырасың.

Дұрыс ұйықтап, демалуды ұмытпа!

Кейбір студенттер «ұйқы – босқа уақыт кетіру» деп ойлайды. Бірақ шын мәнінде, ұйықтамай оқу – ақпаратты толық меңгермей, тек үстінен шолып өту. Ми жаңа ақпаратты сақтау үшін тынығуға мұқтаж. Түнгі ұйқы кемінде 6–7 сағат болуы керек, әйтпесе келесі күні оқығаның санаңа сіңбейді.

Мүмкіндігінше таңертең ерте тұрып оқыған тиімді – миың тынық, зейін жоғары болады. Күнде 10 минут жеңіл жаттығу жасап, таза ауада серуендеп тұрсаң, мидың жұмыс істеу қабілеті жақсарады. Оқу арасында әр сағат сайын көзді тынықтырып, дене жазып алу да аса маңызды. Сессия кезінде өзіңді күту – емтиханға дайындалудың бір бөлігі екенін ұмытпа.

Қысқаша айтқанда, сессияға санаулы күн қалғанда бастысы – үрейге берілмей, нақты әрекет жасау. Жоспар құрып, маңыздысын іріктеп, қысқаша конспект жазып, өзіңе ыңғайлы форматта қайталап, керек кезде бірігіп дайындалсаң – кез келген емтиханнан сүрінбей өтесің. Ең бастысы – өзіңе сен. Тіпті кеше бастасаң да, бүгін нәтиже көрсетуге кеш емес. Енді телефонды қоя тұрып, бірінші пәннің бірінші билетіне кірісіп кет! Сәттілік, чемпион!