ЕРЕКШЕ балаларды сыныптастарымен тез табыстыруға ҚЫЗЫҚТЫ ӘДІСТЕР

көрнекілік: calancaadvogados.com сайтынан

Биылғы оқу жылынан бастап еліміздің көптеген мектептерінде инклюзивті білім беруге көбірек көңіл бөлінуде. Ерекше білімді қажет ететін балалар бұрын арнайы мектептерде оқыса, енді көпшілігі жалпы орта мектептерде өз қатарларымен бірге білім алуға мүмкіндік алды. Бұл – қоғамымыздың адамгершілік тұрғысынан үлкен жетістігі. Дегенмен, мұндай жағдайда мұғалімнің алдында үлкен міндет тұр: ерекше баланы сынып ұжымына бейімдеу, құрдастарымен достастыру, бір-бірін түсінуге үйрету.

1. “Жақсы сөз – жан азығы” әдісі

Аптаның бір күнін “мақтау күні” етіп белгілеу – балалардың бір-біріне деген қарым-қатынасын жақсартудың тиімді жолы. Әр оқушы сыныптастарына жылы сөздер айтып, олардың жақсы қасиеттерін атап өтеді. Ерекше бала да бұл мақтау қатарынан тыс қалмайды, ол өзін құрметтелген әрі бағаланған сезінеді. Жылы сөздер баланың сенімін арттырып, сыныптағы беделін нығайтады. Мұндай атмосферада ешбір оқушы өзгені шеттетпей, керісінше қолдау көрсетуге бейімделеді.

2. “Ортақ жоба – ортақ достық”

Топтық жұмыс – балалар арасындағы байланысты күшейтудің ең тиімді әдістерінің бірі. Шағын спектакль қою, сурет көрмесін ұйымдастыру немесе шағын ғылыми жоба дайындау барысында оқушылар бірге жұмыс істейді. Ерекше бала белгілі бір тапсырма алып, оның орындалуына үлес қосады. Бұл басқа балаларға оның да қолынан іс келетінін көрсетеді. Ортақ жұмыста бірлескен қуаныш та, жетістік те болады, сондықтан мұндай тәсіл достық қарым-қатынасты дамытады.

3. “Құпия дос” ойыны

Бұл ойын балалардың бір-біріне жасырын түрде қамқор болуына мүмкіндік береді. Әр оқушыға жасырын түрде “құпия дос” таңдалып, ол бір апта бойы сол балаға көмектесуі, қолдау көрсетуі тиіс. Ерекше балаға да мұндай қамқорлық танытылғанда, ол өзін жалғыз сезінбейді. Апта соңында “құпия досын” тапқан сәт балалардың қызығушылығын арттырады әрі достық қарым-қатынасты нығайтады. Бұл әдіс балаларды мейірімділікке, қамқорлыққа тәрбиелейді.

4. “Армандар қорабы” әдісі

Сыныпқа қойылған үлкен қорапқа әр оқушы өзінің арманын жазып салады. Мұғалім кейбір арманды сынып алдында оқып беріп, балалар бір-бірінің ой-тілегін жақынырақ түсінеді. Ерекше баланың арманы да жария етілгенде, сыныптастар оны жақсырақ тани бастайды. Бұл олардың арасында ортақ қызығушылық туғызуы мүмкін. Армандар арқылы балалар бір-бірін жаңа қырынан танып, жақын достық орната алады.

5. “Жұлдызды сәт” жобасы

Айына бір рет сыныпта таланттар кешін ұйымдастыру – балалардың өзін көрсетуіне үлкен мүмкіндік. Әр оқушы сахнаға шығып, өлең оқиды, ән айтады, сурет көрсетеді немесе тәжірибе жасайды. Ерекше бала да өзінің қабілетін көрсетіп, сынып алдында мақтау алады. Мұндай сәттерде оның құрдастары оған басқаша көзқараспен қарап, оны құрметтей бастайды. Жобаның басты мақсаты – әр баланың бойында ерекше дарын бар екенін дәлелдейді.

Инклюзивті білім берудің кеңеюі – Қазақстан мектептерінің бүгінгі күндегі басты жетістіктерінің бірі. Бұл әрбір балаға қоғамнан өз орнын табуға мүмкіндік береді. Әрине, ерекше оқушыларды сыныпқа бейімдеу оңай шаруа емес, бірақ дұрыс ұйымдастырылған әдістер арқылы мұғалім балалар арасындағы көпірді мықтап орната алады. Нәтижесінде сыныптағы балалар бір-бірін құрметтеп, өзгелердің ерекшелігін қабылдап өседі. Бұл – болашақта мейірімді, жауапты, төзімді қоғам құрудың кепілі.