​Барлық мәміле, оның ішінде мемлекет пен бизнес арасында жасалатын шарттар монополияға қарсы сараптамадан өткізіледі

Бірінші базалық бағыт – монополиялық тауар нарықтарындағы бағаларды бақылауды күшейту. Бұл бөлімде Агенттік Үкіметпен бірге бәсекеге қабілетті тауар нарықтарындағы бағаны бақылаудан бас тартады. Бұл азық-түлік тауар нарықтары, бөлшек сауда және қызмет көрсету нарықтары.

«Сонымен бірге біз өз күш-жігерімізді монополиялық тауар нарықтарына шоғырландырдық. Бұл отын-энергетикалық кешен, көлік және байланыс нарықтары. Мұнда біз монополиялық жоғары бағаны белгілеу үшін тергеуді бастауды жеңілдетеміз. Атап айтқанда, нарықтың басқа қатысушыларының бағасынан асып кету туралы талапты алып тастаймыз. Халықаралық тәжірибе мен цифрлық нарықтардың ықпалын ескере отырып, цифрлық платформалардың үстемдігін анықтаудың жаңа өлшемдерін енгіземіз. Сондай-ақ табиғи монополиялардың технологиялық байланысты қызметтерінің және энергетикалық көмірді сату қызметтерінің бағаларын реттеуді енгіземіз», – деді спикер.

Екінші бағыт – монополияға қарсы тергеулердің тиімділігін арттыру. Бұған дейін Агенттік тергеу кезеңдерін қысқартуға бағытталған түзетулер блогын енгізген. Түзетулерге бірыңғай тәсілдерді енгізу және монополияға қарсы тергеулердің тиімділігін арттыру мақсатында тергеу практикасын жалпылау және әдістемені енгізу жөніндегі шаралар енгізілді.

«Үшінші бағыт – ескерту құралдарын дамыту. Бізде 5 мыңнан астам тауар нарығы бар екенін және монополияға қарсы бақылаумен қамту кәсіпкерлік субъектілерінің кемінде бір пайызын құрайтынын ескерсек, құқық бұзушылықтың алдын алу институты өте маңызды болып табылады. Осы институтты дамыту үшін салық аудитіне ұқсас монополияға қарсы аудитті енгізуді ұсынамыз, бұл бизнеске өзін-өзі тексеруге және Агенттікпен бекіту және келісу үшін тексеру нәтижелерін ұсынуға мүмкіндік береді», – деп атап өтті Рустам Ахметов.

Төртінші бағыт – ұжымдық талаптарды енгізу. Спикердің айтуынша, бұл жұртшылықты заңнамаға монополияға қарсы және өзге де бақылау мәселелеріне қосуды қамтамасыз ететін негізгі құрал.

Бесінші бағыт – тауар нарықтарын талдауды жетілдіру. Бұл – монополияға қарсы саясаттың негізгі құралы, ол жүйелі түрде әрекет етуге, тауар нарықтарындағы мәселелерді шешуге, кедергілерді жоюға мүмкіндік береді.

Спикердің айтуынша, Агенттіктің экономикалық талдаудың тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстарын мемлекеттік орган міндетті түрде қарауы көзделген, бұл бәсекелестік пен тауар нарықтарын дамыту бойынша ұсыныстарды тиімдірек іске асыруға мүмкіндік береді.

«Алтыншы бағыт – кәсіпкерлікке мемлекеттің қатысуын қысқарту. Заң жобасы аясында мемлекеттің қатысу қағидаттарының бірін бекітеміз – бұл уақытша қатысу. Атап айтқанда, стратегиялық және әлеуметтік активтерді қоспағанда, міндетті жекешелендіруді білдіретін мемлекеттік кәсіпорындарды құрудың бес жылдық мерзімі көзделеді. Жетінші бағыт – экономикалық шоғырлану. Бұл тауар нарықтарын монополияландырудың алдын алудың маңызды құралы. Бүгінгі күні нарыққа қатысушылар арасындағы мәмілелер келісіледі. Өкінішке қарай, жекешелендіру, ресурстарды, жерді беру шеңберінде мемлекет пен бизнес субъектілері арасындағы мәмілеге сараптама және монополияға қарсы талдау жүргізілмейді. Бұл олқылық жойылады. Тиісінше монополияға қарсы сараптамадан барлық мәміле, соның ішінде мемлекет пен бизнес арасында жасалатын шарттар болады», – деп толықтырды спикер.