​Қазақ анимациясының жаңа тынысы: аниматор Мирас Иманмадировпен сұхбат

Креативті индустрия – бұл тек өнер мен шығармашылық емес, бұл – жаңа экономиканың қозғаушы күші. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев креативті индустрияны ұлттық экономиканың басым бағытына айналдыру қажеттігін бірнеше рет атап өткен болатын. Осы бағытта жаңа леп беріп жүрген жастардың бірі – анимация жасаушы, жас креатор Мирас Иманмадиров.

- Неден бастайын, жасым отызда. 1994 жылы Астана қаласында дүниеге келгенмін. Жиырма жылым Астанада өтті, бес жыл Алматы қаласында тіршілік еттім. Қазір қайтадан ата-анамның жанына оралдым. Ол кісілердің жасы келіп қалды, қастарында қас-қабағына қарап, перзенттік парызымды өтегім келді. Жалпы, Астана болашақтың қаласы ғой. Болашағымды осы қаламен байланыстырғым келді.

- Өте жақсы сұрақ. Мен бала кезден мультфильм көргенді ұнататынмын. Біздің бала кезде интернет желісі қазіргідей дамымаған еді. Теледидардан көрсеткен дүниені қанағат тұтатынбыз. Сол кездегі мен жақсы көрген үш мультфильм болды – «Жизнь с Луи», «Хей, Арнольд» және «Что с Энди?». Осыларды қайталап көре беріп, барлық сериясын жаттап алдым. Қайталап көрсете беретін. Өсіп, ержете бастағанда да мультфильм көруден жалықпадым. Ғаламтор арқылы Pixar студиясының «Корпорация монстров» мультфильмін қызыға көрдім. Кейін «Regular Show», «Adventure Time» сияқты логикаға бағынбайтын дүниелерге қызыға бастадым.

- Бұл бағдарламаның қабылдануы мені ерекше қуантты. Себебі бұл өнер адамдарының бір орында тұрып қалмай, одан әрі дамуына серпін береді. Креативті индустрияның маған ұнайтын бір жері – айналымға көп ақша жұмсаудың қажеті жоқ, қыруар қаржының қажеті жоқ. Өнерлі қолың мен креативті идеяң болса жеткілікті. Қазір ғаламтордың өзі біраз шаруаны жеңілдетіп қойған. Істе де, жұмысыңды желі арқылы тарат! Өз өніміңді сата біл!

Осы жақында ғана Креативті индустрия бағдарламасы аясында Шәкен Айманов атындағы «Қазақфильм» АҚ жанынан құрылған «Қазақанимация» шығармашылық бірлестігі қазақ анимациясының таныстырылымын жасады. Ол жерде демеушілердің назарына қазақ аудиториясына арналған қысқаметражды мультфильмдердің легі көрсетілді. Бұл - жақсы бастама.

- Біріншіден, грант саны көбейсе деймін. Бір-екі жылға бір ғана бағдарлама қабылданады, ол анимация саласында жүрген жандар үшін жеткіліксіз. Екіншіден, шығарған өнімдерді таратуға арналған бір платформа керек. Жас мамандар тек анимацияны жасап шығарумен ғана емес, оны тұтынушыға дұрыстап жеткізудің тәсілдерін де еркін меңгерсе деймін. Қазір бізде өз туындыңды кинотеатрлардан немесе телеарналардан көрсету өте қиын. Қыруар қаржы талап етеді. Сол мәселе реттелсе екен. Бізде анимацияны қалай жасауды үйретеді, ал оны қалай жарнамалап, сатуды ешкім үйретпейді. Бұған өзіңді заңды түрде қорғауды да қосуға болады. Авторлық құқық деген нәрсе тағы бар.

- Мен тек аниматор емеспін, өзімді маркетологпын деп сенімді түрде айта аламын. Мен өз жұмысымды байқауларға қатысуға емес, аудиторияға таратуға бағыттадым. Қазір Ютубь арнамда 800 мыңнан астам жазылушымыз бар. Қаралымдарымыздың саны 100 миллионнан асқан. Тик-ток, Инстаграм желілерінде де тұрақты түрде жүргізетін парақшаларымыз бар. Ол жерде майда-шүйде әңгімелер айтылмайды. Біз көрермендерге анимация арқылы ғылыми-фантастикалық, танымдық, әлеуметтік мәселелерді жеткіземіз. Мәселен, 30 күн қатарынан фаст-фуд жесең не болады немесе жер бетіндегі судың бәрін күнге құйса, онда қандай өзгеріс болады, отыз күн ұйықтамаса не болады дегендей нәрселерді мультфильм түрінде көрсетеміз. Осындай контенттеріміз 100 мыңнан миллионға дейін қаралым жинайды.

Мен мұның бәрін өз қаражатыма жасап отырмын. Осы арқылы Қазақстанды, қазақ анимациясын әлемге танытқым келген. Бірақ арнайы грантты жеңіп ала алмадым. Қазылар алқасы менің жұмысымды қазақ тематикасына сай емес деп шешіпті. Ал меніңше, қазақ анимациясын әлемге таныту үшін тек қазақи дүниелермен қатып қалмауымыз керек. Өйткені әлемдік деңгейге шыққан анимациялық дүниелердің қаржысы өте көп. Мысалы, «Свинка Пеппа» деп аталатын мультфильмнің қаржы айналымы біздің «ҚазМұнайГаз» компаниясының бюждетінен көп. Сондықтан қазақи нақыш деп қатып қалмай, креативті идеяларға да назар аудару керек деп ойлаймын.

- Биыл Ұлы Абайдың туғанына 180 жыл толып отыр. Осыған байланысты біздің «Абай қазіргі заманда өмір сүрсе не болар еді?» деген тақырыптағы туындымыз бар. Сондай-ақ Абайдың қара сөздері негізінде бірнеше туынды жасадық. Оған қоса Қозы Көрпеш пен Баян сұлу, Еңлік пен Кебек, Қамар сұлу поэмалары жөнінде жасаған жұмыстарымызбен мақтанамын. Тек бұл ғана емес, қазақ батырларының ерлігі, бес Арыс, үш Бәйтерек сияықты алыптарымыз туралы да танымдық материалдарымызды әлеуметтік желілерден көрермендер тамашалай алады.

- Қазір Қазақстанда «міне, мынау» деп атын атап, түсін түстеп көрсете алатын табысты, танымал анимациялық картина жоқ. Жақсы идея, мықты команда бар. Небір мықты суретшілеріміз бар. Бірақ олардың көбігде маркетингтік білім жоқ. Көрермен тартудың жолдарын білмейді. Осы жағын қолға алсақ, таяу бес жылдықта әлемдік нарыққа шығуға зор мүмкіндігіміз бар. Басқаларын айтпай-ақ қояйын, өзім осы таяу бес жылдықта өзімнің жеке бизнесімнен жақсы табыс тауып, өз анимациялық картиналарыма өзім демеушілік етіп әлемдік нарыққа шығатыныма бек сенімдімін.

ERNUR.KZ