Енді ӨНІМДІ тоңазытқышсыз САҚТАУҒА болады: ҚАЗАҚ ДОКТОРАНТТАРЫ ойлап тапқан "Dayar-20" қондырғысы

Қазіргі заманда ғылым мен техника күн сайын жаңа биіктерге көтеріліп келеді. Әсіресе ауыл шаруашылығында өнімді сақтау, тасымалдау және өңдеу мәселесі өзекті болып отыр. Осы бағытта қазақстандық ғалымдар мен докторант студенттері ел игілігі үшін ерекше жаңалық ашты. Олар ойлап тапқан “Dayar 20” мобильді қондырғысы – ауыл шаруашылығында төңкеріс жасауға қабілетті жоба.

“Dayar 20” құрылғысын әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ғалымдары мен жас докторанттары бірлесе жасап шығарған. Олардың мақсаты – ауылдағы өнімдердің сапасын жоғалтпай, ұзақ мерзімге сақтау жолын табу. Бұл идея ауыл шаруашылығында жиі кездесетін шығындарды азайту қажеттілігінен туындаған.

Қондырғы лиофилизация әдісіне, яғни сублимациялық кептіруге негізделген. Бұл әдіс кезінде өнім алдымен төмен температурада мұздатылады, кейін вакуум жағдайында ылғалы буланып кетеді. Нәтижесінде өнімнің түсі, дәмі, иісі және дәрумендері толық сақталады. Мұндай өңдеу тәсілі әдеттегі кептіруден әлдеқайда тиімді, әрі экологиялық таза.

Бұл қондырғының басты ерекшелігі – жылжымалылығы. Яғни, оны кез келген жерде – егіс алқабында, бақшада немесе фермада пайдалану мүмкін. Ғалымдар оны шағын жүк көлігіне орнатып, ауыл-аймаққа тікелей жеткізе алады. Осы арқылы жаңа жиналған өнімдерді зауытқа тасымай-ақ, өз орнында кептіруге мүмкіндік туады.

Зерттеушілердің айтуынша, лиофилизацияланған өнімдер 1 жылдан 3 жылға дейін тоңазытқышсыз сақталады. Ал арнайы қаптамамен 50 жылға дейін бұзылмай тұра алады. Бұл тәсіл әсіресе апатты жағдайлар мен төтенше оқиғалар кезінде, сондай-ақ әскерилер мен туристерге арналған тағам өндірісінде таптырмас технология болмақ.

“Dayar 20” жобасы – еліміздің ғылымында теория мен тәжірибенің үйлесім тапқан жарқын үлгісі. Жобаға қатысқан жас ғалымдар мен докторанттар өз білімін нақты өмірде қолдана білді. Олар күрделі ғылыми процестерді қарапайым ауыл тұрмысына бейімдеп, еліміздің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге үлес қосып отыр.

Мұндай жаңалықтар Қазақстанда ғылымның қарқынды дамып келе жатқанын көрсетеді. Әсіресе ауыл шаруашылығында экологиялық, тиімді әрі экономикалық тұрғыда пайдалы шешімдер табу – бүгінгі күннің басты талабы.

“Dayar 20” қондырғысын ойлап тапқан зерттеушілердің табандылығы мен еңбекқорлығы – қазіргі студенттер мен жастар үшін үлкен шабыт көзі. Олар ғылым тек зертханамен шектелмейтінін, әрбір жаңалық ел өмірін жеңілдетуге бағытталуы тиіс екенін дәлелдеп берді.

“Dayar 20” – қазақстандық ғалымдардың еңбегі мен ой-қиялының нәтижесі. Мұндай жобалар еліміздің ғылыми әлеуетін көрсетіп қана қоймай, отандық инновацияларды халықаралық деңгейге шығара алады. Ғылымға қызығушылығы бар әр студент үшін бұл жаңалық – шабыт пен сенімнің символы.