Жүріңіз, мүмкіндік болса жүгіріңіз.
фото: chinese.alibaba.com
Спортпен айналысу үшін физикалық белсенділік жоғары болу керек. Жаттығу барысында кездескен қиындыққа төтеп беру үшін ең алдымен тыныс алу жүйесі дұрыс жұмыс істеу керек. Тыныс алу жүйесінің қабілеті физикалық белсенділік деңгейіне сәйкес келмесе, ағзаны оттегімен қамтамасыз етуде қиындықтар туындайды. Нәтижесінде спортпен айналысу кезінде тұншыға бастайды, жылдамдығын жоғалтады және тез шаршайды. Жаттығуды жоғары тиімділікпен орындай алмайды. Спортпен шындап айналысатын адамдар, ең алдымен, тыныс алу жүйесін нығайтуға ұмтылады. Онсыз жоғары спорттық нәтижелерге жету мүмкін емес.
Дене белсенділігінің қандай түрлері үшін тыныс алу жүйесін күшейту қажет?
Спорттық үйірмелерде «тыныс алуды дамыту» деген сөз кеңінен қолданылады. Тыныс алу – бұл спортшылар өкпе немесе тыныс алу аппараты үшін қолданатын жаргон термині. Тыныс алу жүйесін дамыту дегеніміз өкпені жаттықтыру дегенді білдіреді, өйткені қатты тыныс алу жүйесі барлық дерлік спорт түрлерінде, әсіресе жеңіл атлетикада, ескек есуде, жүзуде, коньки тебуде және шаңғы тебуде қажет.
Жүгіру – өкпені дамытудың ең қолжетімді жолы. Жүгіру, кез келген аэробты жаттығулар сияқты, өкпенің сыйымдылығын арттырып қана қоймайды, сонымен қатар бүкіл денеге оттегінің тасымалдануын жақсартатын жүрек-тамыр жүйесін нығайтады.
Сонымен қатар, жүзудің де пайдасы керемет екенін ескеріңіз. Жүзу кезінде дененің оттегіге деген қажеттілігі артады және тынысын қалыпты ұстап тұрады. Нәтижесінде дене әрбір тыныс алуды барынша тиімді пайдалануға ұмтылады. Өкпенің вентиляциясы бірте-бірте жақсарады, олардың тіршілік қабілеті артады, альвеолалар саны көбейеді, тыныс алу бұлшықеттері күшейеді.
Тыныс алу жүйесін дамытуға тек аэробты дене белсенділігі ғана емес, жүгіру, жүзу, велосипед тебу де ықпал ете алады. Қабырғааралық бұлшықеттер мен өкпені күшейтуге арналған арнайы жаттығулар да пайдалы.
фото: ketokotleta.ru
Өкпенің жұмысын жақсарту үшін 1-2 минут ішінде жиі тыныс алу және дем шығару екенін ұмытпаңыз. Жаттығу барысында өкпедегі барлық ауаны шығарыңыз. Өкпені бірнеше деммен толтырыңыз, оларды қысқа аралықпен алыңыз. Тынысты ұстаңыз. Мүмкіндігінше ұзақ дем алмауға тырысыңыз.
Терең дем алыңыз. Кішкене бөліктерде ауаны шығара отырып, бірнеше рет дем алыңыз. Дем шығарғаннан кейін деміңізді мүмкіндігінше ұзақ ұстаңыз.
Тыныс алуды орындаңыз. Онға дейін санағанда, тағы аздап дем алыңыз, қайтадан онға дейін санаңыз және өкпе толғанша ауа жұтыңыз.
Демді ішке жұтып 30 рет санаңыз. Сосын дем шығарасыз. Әр жолы баяу санауға тырысыңыз.
Мұрын арқылы үзік-үзік дем алып, ауыз арқылы да үзіліспен дем шығарыңыз – қысқа және жылдам дем алыңыз.
Өкпенің жұмысын күшейту үшін шар үрлеудің де пайдасы орасан. Бұл тыныс алуды жаттықтырудың белгілі әдісі, көбінесе төсекке таңылған науқастарға және өкпесі әлсіз адамдарға ұсынылады. Жаттығу диафрагманы нығайтады, өкпені дамытады, тыныс алуды тереңдетеді.
Йогадан көптеген пайдалы тыныс алу әдістерін үйренуге болады.
Тұрақты жүгіру – өкпенің тазаруына, жұмысының жақсаруына ықпал етеді.
Өкпенің саулығын сақтағыңыз келсе, жаттығу жасаңыз. Тым болмағанда жүріңіз, мүмкіндік болса жүгіріңіз. Тіпті, бір орында отырып қатты жылдамдықпен ауа жұтып, сыртқа шығарыңыз. Қай-қайсысын орындасаңыз да пайдасы мол болмақ.
Дереккөз: medaboutme.ru
Л.АХМЕТОВА,
Тағы оқыңыз:
ЖАЛАҢ АЯҚ жүрудің қандай ПАЙДАСЫ бар?
