​Дебиторлық берешекті өндіріп алу

Тәуекелдерді басқару жүйесіне сәйкес, тәуекелдің жоғары немесе орташа деңгейі санатына жатқызылған салық төлеушіде (салық агентінде) банктік шоттар болмаған жағдайда, сондай-ақ осы Кодекстің 122-бабында айқындалған тәртіппен жүргізілген банктік шоттардағы ақша есебінен өндіріп алынғаннан кейін салық берешегі өтелмеген жағдайда салық органы салық берешегі салық төлеуші алдында берешегі бар үшінші тұлғалардың банктік шоттарындағы ақшадан бұдан әрі – дебиторлар өндіріп алады.

Салық төлеуші салық берешегін өтеу туралы хабарламаны алған күннен бастап, он жұмыс күнінен кешіктірмей осындай хабарламаны жіберген салық органына дебиторлық берешек сомасын көрсете отырып, дебиторлар тізімін ұсынуға міндетті.

Дебиторлардан салық төлеушінің пайдасына берешек сомаларын өндіріп алу туралы заңды күшіне енген соттардың шешімдері болған кезде соттың осындай шешімі де ұсынылады.

Бұл ретте салық төлеушінің дебиторларын анықтау мақсатында салық органы салық органдарының ақпараттық жүйелерінің деректерін пайдалануға, сондай-ақ салық төлеуші мен оның дебиторлары арасындағы өзара есеп айырысуларды айқындау мәселесі бойынша салық төлеушіге тексеру жүргізуге құқылы. Салық төлеушіні тексеру барысында салық органы дебиторларға қарсы тексеру жүргізуге құқылы.

Салық органы сотта дауласқан дебиторлық берешек сомаларын растауға құқылы емес. Салық төлеуші салық берешегін өтеген жағдайда дебиторлардың тізімі немесе өзара есеп айырысуларды салыстыру актісі ұсынылмайды.

Салық төлеуші ұсынған дебиторлар тізімі және (немесе) салық органдарының ақпараттық жүйелерінен алынған дебиторлар туралы мәліметтер және (немесе) дебиторлық берешек сомасын растайтын салық төлеушінің (салық агентінің) тексеру актісі негізінде салық органы дебиторларға салық төлеушінің салық берешегін өтеу есебіне олардың банктік шоттарынан ақшаға өндіріп алу туралы хабарлама жібереді. дебиторлық берешек сомасы.

Хабарламаны алған күннен бастап жиырма жұмыс күнінен кешіктірмей дебиторлар хабарламаны жіберген салық органына хабарламаны алған күнге салық төлеушімен бірлесіп жасалған өзара есеп айырысуларды салыстыру актісін қағаз немесе электрондық жеткізгіште ұсынуға міндетті.

Салық төлеуші мен оның дебиторы арасындағы өзара есеп айырысуларды салыстыру актісінде мынадай мәліметтер болуға тиіс:

1) салық төлеушінің және оның дебиторының атауы, олардың сәйкестендіру нөмірлері;

Дебиторлар өзара есеп айырысуларды салыстыру актісін осы баптың 3-тармағының екінші бөлігінде көзделген мерзімде ұсынбаған не дебиторлық берешек сомасын растамаған жағдайда салық органы көрсетілген дебиторларға салықтық тексеру жүргізеді. Бұл ретте салық органы сотта дауланатын дебиторлық берешек сомаларын растауға құқылы емес. Дебиторлық берешек болмаған жағдайда дебитор өзара есеп айырысуларды салыстыру актісімен бір мезгілде салық органына салық төлеуші алдындағы берешекті өтеу фактісін растайтын құжаттарды ұсынады.

Өзара есеп айырысуларды салыстыру актісінің және (немесе) дебиторды тексеру актісінің, оның ішінде дебиторлық берешектің сомасын растайтын осы баптың 3-тармағына сәйкес жүргізілген қарсы тексерудің және (немесе) соттың ұсынылған шешімінің негізінде салық органы дебитордың банк шоттарына салық төлеушінің (салық агентінің) салық берешегінің сомасын өндіріп алу туралы инкассалық өкімдер шығарады.

Дебитор мен салық төлеуші арасындағы өзара есеп айырысуларды салыстыру актісінде көрсетілген дебиторлық берешек өтелген жағдайда, дебитордың банктік шоттарына қойылған салық төлеушінің салық берешегінің сомасын өндіріп алу туралы инкассалық өкімдер дебитор немесе салық төлеуші салық органына осындай төлемдердің өтелгенін растайтын құжаттарды қоса бере отырып, өзара есеп айырысуларды салыстыру актісін табыс еткен күннен кейінгі бір жұмыс күні ішінде кері қайтарып алынуға жатады.

Екінші деңгейдегі Банк немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым, салық төлеуші дебитор осы Кодекстің 122 – бабында белгіленген талаптарға сәйкес салық төлеушінің салық берешегінің сомасын өндіріп алу туралы салық органы қойған инкассалық өкімді орындауға міндетті.

Бұл ретте екінші деңгейдегі бірнеше банктерде немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда ашылған дебитордың банктік шоттарынан ақша инкассалық өкімде көрсетілген сомадан асатын мөлшерде есептен шығарылған жағдайда артық есептен шығарылған соманы салық органы дебиторға оның өтініші негізінде қайтарады.

Салық төлеушінің осы бапта айқындалған тәртіппен оның дебиторларының шоттарынан салық берешегін өндіріп алу тәуекелдерді басқару жүйесіне сәйкес дебитор жатқызылған тәуекел деңгейіне қарамастан жүзеге асырылады.

Жоғарыда айтылғандардың негізінде Шымкент қаласы бойынша Еңбекші ауданы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасы барлық салық төлеушілерден салық берешегін мәжбүрлеп өндіріп алуды қолданбай, барлық есептелген салықтар бойынша төлемді уақтылы жүргізуді сұрайды.